برنده دوئل پزشکیان – جلیلی چه کسی خواهد شد؟ 

زی‌سان: بعد از اعلام قطعی نتیجه آرای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، تکلیف مقیم جدید پاستور به ۱۵ تیر و دور دوم انتخابات موکول شد. در دور دوم انتخابات سعید جلیلی و پزشکیان برای کسب آرای مردم تلاش خواهند کرد. 

به گزارش «زی‌سان»، از مجموع ۵۸.۶۴۰ شعبه، تعداد ۲۴ میلیون و ۵۳۵ هزار و ۱۸۵ رای اخذ شده بود که این آمار به معنای مشارکت ۴۰ درصدی در انتخابات بود. در این میان مسعود پزشکیان با ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۹۰۱ رای نفر اول، سعید جلیلی با ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ رای نفر دوم، محمد باقر قالیباف با ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار و ۳۴۰ رای نفر سوم و مصطفی پورمحمدی تنها ۲۰۶ هزار و ۳۹۷ رای کسب کردند. 

با توجه به این‌که هیچ یک از نامزد‌ها موفق نشده‌اند اکثریت آرا یعنی ۵۰ به علاوه یک رای را کسب کنند، انتخابات به دور دوم کشیده شد. اما شاید برای افکار عمومی این پرسش مهم مطرح باشد که در ۱۵ تیر شانس کدام کاندیدا برای پیروزی بیشتر خواهد بود؟ در پاسخ به این پرسش اساسی می‌توان به دو مساله مهم اشاره کرد: یکی معمای سبد رای قالیباف و دیگری تبلیغات یک هفته‌ای دو نامزد باقیمانده در میدان رقابت. 

دور دوم انتخابات و معمای سبد رای قالیباف

پس از پایان دور اول انتخابات و اعلام نتایج حالا برای بسیاری این مساله جدی مطرح است که سبد رای قالیباف به سوی کدام یک از نامزد‌ها سرازیر می‌شود. قالیباف با ۳۳۸۳۳۴۰ رأی در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری نفر سوم شد. در صورتی که این سبد رای به سوی مسعود پزشکیان یا جلیلی سرازیر شود، مقیم جدید پاستور برگزیده خواهد شد. اما سبد رای قالیباف به هیچ عنوان یک مساله ساده نیست بلکه می‌توان سه حالت را در ارتباط با آن مطرح کرد:

سرازیر شدن آرای قالیباف به سوی جلیلی: بعد از اعلام نتایج قطعی انتخابات، محمد باقر قالیباف با صدور بیانیه‌ای از همه می‌خواهد به نامزد جبهه انقلاب آقای دکتر جلیلی رای دهند تا او رئیس دولت چهاردهم شود. اما این بیانیه به هیچ عنوان بدین معنا نیست که تمام ۳ میلیون رای قالیباف به سبد جلیلی ریخته خواهد شد. آن‌چنان که نظرسنجی‌ها قبل از ۸ تیر نشان می‌دادند در صورت انصراف قالیباف حدود ۳۵ درصد آرای او به سبد پزشکیان ریخته خواهد شد. 

علاوه براین، هیچ تضمینی وجود ندارد کسانی که به قالیباف رای داده‌اند به جلیلی نیز رای بدهند. بخش از افرادی که به قالیباف رای داده‌اند به دلیل رفتار سازمانی یا عقیده تشکیلاتی نبوده، بلکه به دلایل احتمالا شخصی رای داده‌اند. همین واقعیت نشان می‌دهد بخشی از افرادی که به قالیباف رای داده‌اند، حتی امکان دارد در دور دوم انتخابات نیز مشارکت نکنند. 

سرازیر شدن آرای قالیباف به سوی پزشکیان: بر خلاف سناریوی نخست، دیگر احتمال این است که آرای قالیباف به سبد مسعود پزشکیان واریز شود. حتی در چند ساعت گذشته برخی از حامیان و نزدیکان قالیباف نیز به صورت رسمی حمایت خود را پزشکیان اعلام کرده‌اند. برای نمونه محسن علی‌پور یکی از نزدیکان قالیباف، ر با بازنشر توییت منصوری رئیس ستاد جلیلی که نوشته بود: «در دور دوم برای پیروزی کاندید جریان انقلاب هم عهد می‌شویم. نوشت: ما هیچ عهدی با شما نداریم. شما جریان را فدای عقده‌هایتان کردید و یقینا فی مابین پزشکیان و جلیلی، پزشکیان انتخابی عاقلانه‌تر و بهتر است. هم از جلیلی انقلابی‌تر است هم کشور را فدای عقده‌هایش نمی‌کند.»

با وجود این گونه حمایت‌ها جاری شدن سبد رای قالیباف به سوی پزشکیان نمی‌تواند سناریوی چندان محتملی باشد. تردیدی نیست که بخشی از کسانی که به قالیباف رای داده‌اند در دور دوم پزشکیان را انتخاب خواهند کرد، اما این تعداد نمی‌تواند درصد چندان جدی‌ای باشد. 

تقسیم آرا میان پزشکیان و جلیلی: با توجه به طرح دو احتمال بالا سناریوی واقعی و معقولانه این است که سبد رای قالیباف میان دو نامزد باقیمانده در دور دوم تقسیم شود. اما این تقسیم سبد رای، به هیچ عنوان برابر و مساوی نخواهد بود. در خوش‌بینانه‌ترین حالت اصلاح‌طلبان و پزشکیان می‌توانند امیدوار باشند، ۳۰ درصد آرای قالیباف در دور اول را جلب کنند. 

پزشکیان و مساله مهم ایجاد موج انتخاباتی در ۶ روز

شاید در نگاه اول چنین به نظر برسد که کار جلیلی برای پیروزی در دور دوم به نسبت آسان‌تر خواهد بود. چرا که او ۹ میلیون رای حال حاضر خود را دارد و با توجه به این‌که از سبد رای قالیباف سهم بیشتری را دارد، در دور دوم پیروز انتخابات خواهد بود.

باید توجه داشت که مفرض پیروزی جلیلی با اتکا بر آرای قالیباف بر تداوم مشارکت ۴۰ درصدی استوار است. به طور حتم جلیلی سبد رای ثابت خود در محدوده ۱۰ میلیون را در انتخابات ۴۰ درصدی دارد، اما اگر میزان مشارکت در دور دوم افزایش پیدا کند، وضعیت کاملا به ضرر نماینده جبهه انقلاب خواهد بود. 

بدون تردید بخش اعظم از آرای خاموش و کسانی که در انتخابات دور اول رای نداده‌اند، متعلق به جریان منتقد وضع موجود است. در میان این دو نامزد نیز با توجه به این‌که پزشکیان جریان اصلاحات را نمایندگی می‌کند برنده قطعی هر گونه افزایش مشارکت است. نکته قطعی این است که در صورت عدم افزایش مشارکت به سطح حداقل ۴۵ درصد، جلیلی برنده رقابت بر سر ریاست پاستور می‌شود. 

در مشارکت‌های بالاتر نیز به نظر می‌رسد پزشکیان با اختلاف قاطعانه می‌تواند به پیروزی برسد. لازمه این رخداد نیز تنها عملکرد درست پزشکیان و همراهان او طی ۶ روز تبلیغات تا زمان برگزاری انتخابات دور دوم (۱۵ تیر) است. در صورتی که اصلاح‌طلبان بتوانند موج جدیدی را برای ترغیب مردم به مشارکت ایجاد کنند، می‌توانند بعد از قریب به ۱۹ سال بار دیگر ریاست پاستور را عهده‌دار خواهند شد.